ανθολόγιο κατεργαραίων
Εκδ. Ελεύθερος Τύπος, 1996 / Συλλογές 2012
[Το 1861] κυκλοφόρησε ένα βιβλίο σοκ για την άρχουσα τάξη της Αθήνας. Ο γιος του ιστορικού Κώστα Παπαρρηγόπουλου, φίλου της Αυλής, τύπωσε “ανώνυμα και μισοπαράνομα ένα φυλλάδιο 28 σελίδων με τίτλο “Σκέψεις ενός ληστού, ή Η καταδίκη της κοινωνίας” όπου στρεφόταν κατά της πολιτικής και οικονομικής ηγεσίας του τόπου του. Ήταν μόνο18 ετων.
(Από την εισαγωγή του Ν. Δανδή)
Αναπνέων τον καθαρόν αέρα των ορέων και μη κύπτων τον αυχένα εις ουδένα είμαι ίσως ο ευτυχέστερος των ανθρώπων. Και όντως εντός της κοινωνίας εάν ήμην και τον αυχένα θα έκλινον εις τους νόμους και θα εμισούμην προς τούτοις. Εντός δε της φυλακής των πόλεων εγκεκλεισμένος, και τας σωματικάς και διανοητικας δυνάμεις μου θα έβλεπον καταβαλλομένας, και τας ασθενείας, τον όχληρόν τούτον ξένον, συχνά επισκεπτoμένας την σάρκα μου. Επί τέλους δε θα απέθνησκον επί κλίνης μετά ασθένειαν οδυνηράν, περιστοιχιζόμενος από ανθρώπους αναμένοντας ανυπομόνως την τελευταίαν μου αναπνοήν ίνα δαμελισθώσι τα ιμάτιά μου, εάν ήμων πλούσιος, θλιβομένους δε διότι αποθνήσκει ο κοπιάζων και τρέφων αυτούς, εάν ήμην πτωχός. Ήδη δε πτηνόν ελεύθερον έχω κατοικίαν τα όρη και τους βράχους. δεν φοβούμαι ασθενείας, τα δε μίση των ανθρώπων δεν φθάνουσι μέχρις εμού.
Τι είναι κοινωνία; σωρός κακοηθείας και ραδιουργίας, άθροισμα φθόνου και μίσους εκμαγείον δαιμόνων. Εάν δε τις εξετάση καλώς και απαθές βλέμμα την κοινωνίαν και τα άτομα αυτής, θέλει ιδεί ότι εις μεν την κοινωνίαν σύμπασαν δεν υπάρχει αρετή, εις δε το άτομον δύναταί τις ενίοτε να εύρη τοιαύτην και διατί τούτο; διότι το μίσος, ο φθόνος, η κακία, η ραδιουργία και τα τοιαύτα, εις το άτομον απολύτως θεωρούμενον δεν δύνανται να αναπτυχθώσι, αλλ’ εις την κοινωνίαν και δια της κοινωνίας αναπτύσσονται.
Αλλ’ είμαι ληστής, λέγουσιν οι έννομοι, είμαι κακούργος. Πόσοι εντός της κοινωνίας βασανίζουσι τους ανθρώπους, εκδύωσιν αυτούς, υποσκελίζουσι τους αγαθούς, κακοί αυτοί, και στερούσι πολλών οικογενειών τον άρτον! Και εν τούτοις ζώσιν εντός της κοινωνίας κολακευόμενοι, τιμώνενοι, θαυμαζόμενοι.
Όστις κακός ων προσπαθεί να φαίνηται ενάρετος μάλλον κακουργεί ή ο διαρρήδην παραβαίνων τους νόμους.
~ Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος, “Σκέψεις ενός ληστού”, 1861 [+]
Ο ληστής είναι εχθρός της κοινωνίας· μη καταδεχθείς να υποδουλώση την ατομικότητά του, και υποκύψη υπό την κοινωνίαν, ήρε την κεφαλήν του υπέρ τον βόρβορον και, ως υψιπετής αετός φέρει τα βήματά του εκεί όπου δεν μολύνεται η γη υπό της κοινωνίας. Είναι διακεκηρυγμένος και άσπονδος εχθρός παντός μέλους αυτής προσπαθούσης να τον καταστρέψη. Οι εν τω διακεκηρυγμένω πολέμω φόνοι εισί νόμιμοι· επομένως ουδέν πράττει ο ληστής υπερασπιζόμενος την ατομικότητά του. Είναι λοιπόν άξιος τιμωρίας;
~ Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος, Σκέψεις ενός ληστού
Κλεφτρόνια 